Tekst P.J.A. van Nederpelt Beeld Anneke Vat-Pul
Alles wordt duurder. De inflatie leek af te vlakken, maar is inmiddels weer behoorlijk hoog. Voor één op de zes Nederlandse huishoudens dreigen de rode cijfers aan het einde van de maand. Maar sommigen zijn eraan gewend dat de maand langer duurt dan het maandsalaris toestaat. Dat geeft uitdagingen en creativiteit. Reinier en Willemieke van Leersum vertellen erover: „Leven van één salaris betekent keuzes maken.”
Reinier (33) en Willemieke (28) van Leersum wonen met hun drie dochters, een tweeling van vier en een meisje van anderhalf, in Achterberg. Ze zijn bereid aan dit artikel mee te werken op één voorwaarde: het mag geen klaagzang worden.
„Ook al hebben we minder te besteden dan andere gezinnen, dan nog hebben we het goed. Als we zouden klagen, zouden we voor ons gevoel de Heere tekortdoen.
Het is spannend voor ons om open te zijn over ons bestedingspatroon. Dat is niet iets wat we dagelijks met anderen delen.
Aan de andere kant weten we ook dat veel mensen worstelen om rond te komen. We willen graag onze ervaringen met hen delen. In de hoop dat zij net als wij mogen ervaren dat de Heere tot nu toe altijd voor ons gezorgd heeft.”
Roeping
Al voor hun trouwen besloot het echtpaar dat Willemieke geen werkende moeder zou worden als er ooit kinderen mochten komen. Reinier: „Ik werk als bedrijfsverzorger bij een coöperatie. Als er boeren ziek zijn, nemen wij de zorg een poosje over. Dat kan voor een kortere of langere periode zijn.
Als er geen werk op een boerderij is, kan ik voor dezelfde coöperatie ingezet worden als hovenier of als vrachtwagenchauffeur. Bij het invalwerk dat ik doe, voel ik altijd de verantwoordelijkheid om alles goed door te laten draaien. Dat maakt het ook dankbaar werk.”
Willemieke zorgt thuis voor haar man, haar kinderen en het huishouden. „Voor ons was het een Bijbelse roeping dat ik zou stoppen met werken toen de oudste kinderen geboren werden. Al vind ik het lastig om er goed woorden aan te geven hoe ik die roeping dan gevoeld heb.
Het is niet zo dat ik een speciale tekst heb gekregen. Maar de Bijbel is er wel duidelijk over dat een vrouw eerst moet zorgen voor haar gezin, huishouden, naasten, enzovoorts. Als ik dat allemaal goed wil doen, heb ik geen tijd meer voor een baan ernaast. En we merken dat er door deze keuze rust in huis is.
Het moeilijkste vind ik als anderen om me heen kritische vragen stellen als ‘maar wil je dan ook niet iets voor jezelf doen buitenshuis?’ Ik geloof niet dat dit een Bijbelse lijn is en het kan ook voor egoïsme zorgen.”
Keuzes
De keuze die Reinier en Willemieke maakten, heeft financiële gevolgen. „Naast het feit dat we dankbaar zijn voor de rust in huis, is er ook de realiteit dat we alles dus van één salaris moeten doen. En dat betekent keuzes maken.
Zo hebben we pas gekeken hoe duur zwemles is voor de tweeling. Dat is nu niet haalbaar voor ons. Dus dan wachten we tot ze op school zwemles krijgen.
Een ander voorbeeld is dat we echt een andere auto moesten toen de jongste werd geboren. Drie kinderzitjes pasten gewoonweg niet achter in onze Volkswagen Polo. Je kijkt dan eerst naar auto’s die je aanspreken, maar die waren voor ons niet betaalbaar.
Uiteindelijk hebben we een ander exemplaar kunnen aanschaffen dat net zo lekker rijdt en waar we allemaal inpassen. Op die manier proberen we steeds onze zegeningen te tellen. We mogen in een heerlijk huis wonen met een tuin, om de hoek is een speeltuintje en het bos is dichtbij.”
Stijgende kosten
De stijgende boodschappenprijzen zorgen in Achterberg vaak voor een uitdagende puzzel. „We hebben een weekbudget voor de boodschappen afgesproken. Dat lukte lange tijd met honderd euro per week. Maar onlangs hebben we het toch aangepast naar 125 euro. Van dit bedrag moeten we dan ook de luiers en verzorgingsproducten kopen.
Het zijn kleine dingen die oplopen, zoals een zak friet die 25 cent duurder is geworden en brood dat een paar cent meer kost. Maar als je dat allemaal bij elkaar optelt, staat er toch een hoger getal onder aan de bon. En dan heb je ook nog de benzine die duurder is, net als het gas en de elektriciteit.”
Het echtpaar ziet het juist nu als een sport om toch te zorgen voor lekker en gezond eten. Willemieke: „De markt in Achterberg is goedkoper dan in Rhenen. Daar koop ik één keer per week groente en fruit voor de hele week. Van tevoren heb ik dan een menulijst voor een week opgesteld.
Ook de supermarkt bezoek ik maar één keer per week, om te voorkomen dat ik meer koop dan nodig is. Van tevoren heb ik dan goed de folder uitgeplozen om te zien wat er in de aanbieding is.
Wat ook scheelt, is dat we ons vlees rechtstreeks bij een slager halen die zelf slacht. We doen dit dan één keer per kwartaal en slaan alles in kleine porties op in de vriezer. Dat scheelt echt aanzienlijk qua prijs. Zo heb ik dan een kilo gehakt voor € 4,50.
Met dit vlees stel ik steeds menu’s samen. Ik kies dan vooral gerechten waarin je het vlees verwerkt, dan heb je veel minder nodig dan wanneer je ieder gezinslid bijvoorbeeld een aparte gehaktbal geeft.”
Reinier vertelt dat er voor dit plan eerst een andere vriezer moest komen. „We wilden al langer vlees van de slager kopen, maar onze vriezer was niet groot genoeg en degene die we hadden, ging steeds harder zoemen en brommen. Willemieke heeft toen zitten snuffelen bij de outlet van de MediaMarkt. We konden daar een mooi exemplaar kopen met flinke korting, omdat er wat krassen op zaten.”
Willemieke moet hard lachen. „Toen hij bezorgd werd, bleken er veel meer krassen op te zitten dan getoond op de afbeelding. Ik heb toen gebeld en toen ging er nog een behoorlijk bedrag af. Die krassen waren er anders toch wel gekomen met drie kleintjes in huis. Dat was dus echt een koopje.”
Afprijzen
Willemieke houdt de folders van de drogisterijketens goed in de gaten. „Dat loont echt. Zo hebben ze bij de Etos eens in de zoveel tijd billendoekjes in de aanbieding. Ik sla dan gelijk een paar dozen in.
En de Kruidvat heeft soms avondacties waarbij de pampers heel goedkoop zijn. Daar rijd ik dan ook heen en dan koop ik heel wat pakken tegelijk. Ik verreken dat met mijn boodschappenpotje van de volgende weken. Het is echt een sport geworden om op dit soort dingen te letten.”
Met een grote grijns vertelt ze verder. „In ons oude huis woonden we vlak bij een supermarkt. Op een gegeven moment weet je dan hoe laat ze het vlees van die dag afprijzen. Het leukste is extra korting op vlees dat al in de aanbieding was.
Soms kijk ik ook op de app Too Good To Go. Dat is een app om verspilling van boodschappen die aan de datum zijn tegen te gaan. Soms doe ik dat bij de bakker en dan hebben we voor vijf euro een tas met luxe brood.”
Reinier knikt. „Weet je nog, Willemieke, dat we ook een keer via die app een pakket kochten toen we op vakantie waren? Jij ging toen met één tas naar de winkel en kwam met een bananendoos vol lekkers terug. En dat voor vijf euro!
Er zaten ook saucijzenbroodjes in. Daar hebben we toen echt van zitten smullen.”
Ongevraagd geholpen
Door de stijgende prijzen kan er minder gespaard worden in huize Van Leersum. „Tja, dat is soms lastig maar zoals al eerder gezegd: we hebben het echt goed. Er zijn ook mensen die helemaal geen geld hebben om hun boodschappen te betalen. En het feit dat we gezond mogen zijn, is ons veel meer waard.
Natuurlijk ervaren we ook weleens spanning en flitst de gedachte door je hoofd: wat als het allemaal nog duurder wordt? Maar het heeft geen zin om je daar nu al druk over te maken.
Je wordt soms ook op een ongevraagde manier geholpen. Dat kan je dan zo blij maken. Zo waren we pas allemaal ziek en iemand in de buurt wilde toen wat boodschappen doen. Deze persoon wilde echt niet dat we de boodschappen terugbetaalden. Dat kan je heel verwonderd maken.
We hebben ook geleerd om steeds meer dankbaar te zijn voor dingen die we krijgen, zoals een tas met kinderkleding. Het lijkt misschien niet veel, maar voor ons is dat het wel. Erom vragen zouden we nooit doen.
Soms zeggen mensen dat wel, ‘laat maar weten als je het niet redt’, maar die drempel is te hoog. En wanneer red je het echt niet meer? Maar als iemand je dan iets toestopt om een ijsje met de meiden te gaan eten, ja, dat is dan voor ons een feestmomentje.”
Potjes
Willemieke is degene die achter de schermen vooral de geldzaken beheert. „Uiteraard overleg ik alles met Reinier, maar ik houd van rekenen en alles uitzoeken. In het begin van ons trouwen waren we veel minder met ons uitgavenpatroon bezig. We denken weleens: waar gaven we het toen aan uit?
Toen de kinderen kwamen, werden we met onze neus op de feiten gedrukt. Dat was het moment dat we begonnen zijn met budgetteren. Op internet heb ik websites bezocht die daar nuttige tips voor geven, zoals de website van PorteRenee.
We bekijken nu een aantal keer per jaar samen onze vaste lasten en kijken of er nog ergens valt te bezuinigen. En verder maken we overal spaarpotjes voor. Op onze spaarrekening kun je die spaarpotjes digitaal aanmaken en over die ‘potjes’ verdeel ik dan iedere maand het geld.
Het spaargeld maak ik op de dag dat het salaris gestort wordt direct over. Dan kunnen we daar niet meer aankomen. Op die manier konden we een poos geleden als gezin naar Texel op vakantie in het naseizoen. Daar hebben we dan echt een poos voor gespaard en dubbel en dwars van genoten.”
Reinier vult aan: „Ook hebben we nu een spaarpotje voor een nieuwe cv-ketel, omdat die behoorlijk oud begint te worden. En de voordeur moet nodig vervangen worden.
Natuurlijk zou het fijn zijn als we direct naar de bouwmarkt konden rijden, vooral als met een forse regenbui het water naar binnen komt, maar bouwmaterialen lijken op dit moment qua prijs wel van goud.”
„En een nieuwe keuken,” zegt Willemieke. „Die staat ook op onze verlanglijst. Bij sommige deurtjes bladdert de verf eraf. Soms kan ik daarvan balen, maar gelukkig zijn er meer momenten dat het me niets doet. Ik kan dan blij zijn met wat ik wel heb en dat we ondanks een oude keuken iedere dag heerlijk eten. Het kan me ook weleens zeer doen dat mensen een nog goede badkamer of keuken soms uit hun nieuwe huis halen omdat het niet hun smaak is.”
Neus op de feiten
Reinier en Willemieke hebben naast hun positiviteit en creatief omgaan met geld ook hun dipmomenten. Willemieke: „Pas was de kookplaat stuk. Dat was een behoorlijke hap uit onze financiële buffer.
In eerste instantie baal je dan even. Totdat ik opeens besefte wat een voorrecht het is om die buffer te hebben.
Een ander voorbeeld is dat ik pas geen zin had om voor een verjaardag iets lekkers te bakken. Ik ging toen op de website van een bakker kijken. Ik schrok zo van die prijzen dat ik gelijk weer energie kreeg om zelf iets te gaan maken.
Op de moppermomenten, bijvoorbeeld als ik geen puf heb om een weekboodschappenlijst te gaan maken, moet ik mezelf weer even met beide benen op de grond zetten en proberen positief te blijven.
Pas was bijvoorbeeld aan het einde van de maand het boodschappenbudget op. Ik kon er toen echt de lol van inzien om het nog een paar dagen uit te zingen met wat we in huis hadden.
De voorraadkast en de vriezer werden uitgepluisd en we hebben heerlijk gegeten. Zo heb ik altijd nog wel wat in huis om pannenkoeken te bakken, iets wat niet veel kost en door de meiden met gejuich onthaald wordt. En we hebben een keer frietjes gebakken met allerlei gezonde rauwkost erbij.”
Reinier: „Weet je, soms zouden we ook meer willen hebben, maar dan beseffen we dat we dan de Heere minder nodig zouden hebben. We worden soms met de neus op de feiten gedrukt als ons spaargeld bijna op is. Maar we weten ons daardoor ook afhankelijk.
Iemand zei eens tegen mij: ‘Al ons spaargeld en bezit is van de Heere’. En zo is het. Wij zien het als ons eigen bezit, maar dat is niet zo. En op momenten dat je dat beseft, kun je er ook weer vrede mee hebben.”
Het complete artikel (met nog een interview met Maaike + tips 2 huishouedns) verscheen in de GezinsGids van 25 augustus 2022.