Rien van den Brand (74) en Ad van de Bruinhorst (65) zijn al ongeveer dertig jaar vrienden en beheren samen het museum Het losse steekje in Barneveld, het enige museum over borduren in Nederland. „Het verbaast velen twee mannen te zien zitten als men het museum in loopt. De verwachting is dan meestal ook niet hoog. Maar als de bezoekers naar buiten lopen, zijn alle verwachtingen vaak overtroffen, zelfs die van mannen!”
„Een museum was eigenlijk helemaal niet de bedoeling,” vertelt Rien van den Brand. „Toen mijn zoon langzaam aan mijn zaak over ging nemen, wilde ik ervoor zorgen dat ik hem niet voor de voeten zou gaan lopen. Dat heb je natuurlijk algauw, dus ik ging op zoek naar een hobby. Maar ik wilde wel een hobby hebben die niemand anders heeft, dus dat was best moeilijk te vinden. Toen ik op een dag een aantal borduurwerken zomaar bij de vuilnis zag staan. zei ik tegen de eigenaar: „Je lijkt wel gek, dat je dat zomaar wegdoet! Weet je wel hoe veel tijd daarin moet zitten?” Maar de eigenaar had er geen ruimte meer voor en wilde ze niet meer hebben. Toen dacht: dit is het! Ik ga borduurwerken verzamelen, voor het nageslacht. Zo is het gegaan.” Rien vertelt verder: „Ad voelde er wel wat voor om met mij mee te gaan en samen allerlei borduurwerken op te scharrelen. Zo gingen we heel Nederland door, we hebben er heel wat kilometers voor gereden! We zijn in hoge Noorden geweest, maar in het lage Zuiden iets minder, daar besteedden de mensen de vrije tijd die zij hadden toch iets anders.” „Hoewel,” onderbreekt Ad van de Bruinhorst zijn vriend, „die mevrouw Van Aarlen uit Sint Oedenrode, vlak bij ‘s Hertogenbosch, is toch wel een heel bijzonder mensje!” „Ja, dat is ze zeker,” zegt Rien. „De geweldige steek die zij levert maakt ons nog steeds een beetje beduusd. Dat zegt wel wat, aangezien we best veel gewend zijn.” „Zij gebruikt een steelsteek: eerst maakt ze de lijntjes, die ze daarna invult met draden, waardoor de borduurwerken er heel sprekend uitzien, haast alsof het getekend is,” zegt Ad.
Nieuwsgierig
Rien en Ad verzamelen zo al 25 jaar borduurwerken. „Eerst verzamelden we alles in het magazijn van onze zaak, maar het werd al snel te veel. Dus toen hebben we wat anders opgezocht. Mijn oudste zoon huurde een terrein en daar werd niets mee gedaan, het was een vervuild terrein. Daar hebben we toen een stuk of zes units geplaatst waar we de borduurwerken in op konden slaan. Dat ging perfect, alleen bezoek konden we daar niet ontvangen, we hadden geen water, dus geen wc of keuken.” „Zo hebben we daar toch dertien jaar gezeten,” zegt Ad. Rien gaat verder: „Op het gegeven moment wilde de gemeente er huizen bouwen. Toen de gemeente erachter kwam dat wij er zaten, wist ze niet zo goed wat ze met ons aan moest, dus op een gegeven moment kwam er een wethouder langs. Na onze verzameling gezien te hebben, is de gemeente gaan helpen met het zoeken naar een andere locatie en zo zijn we in dit pand terechtgekomen.”
Veel mensen waren nieuwsgierig naar de verzamelde borduurwerken van de twee vrienden. „Toen we eenmaal op onze huidige locatie zaten, dachten we: laten we het museum maar eens openstellen, om te proberen op woensdagmiddag,” vertelt Ad van de Bruinhorst. „Dat begon op zich wel te lopen en het loopt steeds beter. Het is nu niet meer alleen de woensdagmiddag, maar we krijgen ook geregeld touringcars met groepen mensen die het museum op afspraak komen bezichtigen.” „En zo bestaat het museum nu alweer vijf jaar,” concludeert Rien.
Eeuwenoude techniek
Elke bezoeker krijgt een rondleiding. „De rondleiding begint met een presentatie van ongeveer een half uur,” vertelt Ad. „De mensen krijgen onder het genot van een kopje koffie en een koek met slagroom wat over de geschiedenis te horen. Borduren is een heel oude techniek. Het begon eigenlijk met het aan elkaar maken van huiden, later stof. De verbinding tussen twee lappen ging men steeds mooier maken en zo heeft er een hele ontwikkeling plaat gevonden.” Ad vertelt verder: „In de tijd van de Bijbel werd er ook al geborduurd, in het Oude Testament kun je er best veel over vinden. We hebben een aantal verzen daarover op een rijtje gezet op een stencil en dat kunnen de bezoekers ook meenemen.”
Dit is een selectie uit een artikel dat verscheen in de GezinsGids van 16 juli.