Schilderen, handletteren, breien, borduren of naaien. Creatief zijn kan tegenwoordig op veel manieren. Julia den Hartog (24) uit Zierikzee doet het allemaal en ze wisselt haar creatieve bezigheden graag af. Soms zit ze uren achter de naaimachine, dan weer borduurt ze kettinghangers. Haar breiwerk reist bijna altijd mee in haar tas. Oubollig? „Welnee. Breien is hip. Weet je in hoeveel leuke kleuren je wel niet kunt breien? Het is juist superleuk als je een trui of sokken die je zelf hebt gemaakt aan kunt trekken,” vertelt Julia enthousiast.
Tekst: Thirza Westerbeke Beeld: Anneke Vat-Pul
Verscholen tussen twee hoge stadspanden ligt aan het Zeeuwse marktplein de – eveneens hoge – optrek van Julia den Hartog en haar echtgenoot Jan. Vier tredes omhoog en je stapt binnen in een hal waar het vrolijke bloemenbehang de muren nog hoger doet lijken.
Een trap naar beneden leidt naar de woonkamer. Daar oogt het sfeervol, retro en toch ook modern. Een gele stoel springt eruit in het meubilair. „Niet bewust, hij paste er gewoon leuk bij,” vertelt Julia.
Een kleurig vloerkleed ligt op de grond en een oude platenspeler dient als sfeerelement in de woonkamer. Achter een stoel verscholen staat een tas waar vrolijke wolkleurtjes en een paar breipennen uit tevoorschijn komen. Hier woont iemand met gevoel voor sfeer en vooral: met een hoop creativiteit.
Kringlooptrui
Julia is zelf bescheiden over haar hobby. „Zo goed ben ik nou ook weer niet in naaien, hoor,” glimlacht ze.
Toch heeft de 24-jarige zichzelf inmiddels heel wat creatieve vaardigheden aangeleerd. „Handwerken heb ik nog wel een jaar gehad op de basisschool, maar daar had ik naar m’n idee niet zo veel aan. Mijn moeder handwerkt veel, daar heb ik vast wat van meegekregen.”
Het idee om zelf met de breipennen aan de slag te gaan kwam echter pas toen Julia een geweldig fijne trui bij de kringloop kocht. „Ik droeg de trui veel, hij zat zo lekker. Maar op den duur was hij versleten. Toen dacht ik: ik wil precies zo’n zelfde trui, dus ik ga ’m zelf maken.”
Kletsen
Het bleef niet bij één trui. Inmiddels breit Julia ook geregeld een paar sokken. De patronen zoekt ze online op en voor wol gaat ze meestal naar een handwerkwinkel.
„Er zijn zo veel leuke winkeltjes met honderden kleuren wol. Dat is alleen al leuk om tussen te snuffelen.”
Ze haalt een paar sokken tevoorschijn waar ze net mee bezig is. „Kijk, ik gebruik ook vaak een bolletje wol met doorlopende kleuren. Zo krijg je vanzelf een patroon in je sokken, zonder dat je er iets bijzonders voor hoeft te doen.”
Breien is echt een manier om te ontspannen, vertelt Julia. „Breien kun je overal. In de auto, buiten, op vakantie of binnen op de bank. Breiwerk stop je makkelijk in je tas en neem je overal mee naartoe. Je kunt ook gewoon kletsen terwijl je aan het breien bent. Vooral in het weekend pak ik mijn breinaalden vaak.”
Vijftig cent
Naaien kost Julia meer tijd. „Daar moet je echt even voor gaan zitten. Je naaispullen heb je minder snel opgeruimd.”
De kunst van het naaien leerde Julia aan de hand van tips en uitleg van haar moeder. „Ik zie vaak iets in de winkel hangen en dan denk ik: dat zou ik ook willen maken.” Lachend: „Alleen heb ik vaak geen idee hoe.”
Meestal gaat Julia thuis op zoek naar een geschikt patroon, koopt ze de stof die ze in gedachten heeft en gaat ze gewoon aan de slag. „Zelf iets ontwerpen zou echt fout gaan,” lacht ze. „Het is wel zaak om je aan je patroon te houden.”
Om te naaien zijn goede materialen vereist, weet Julia. Maar dat kost ook geld. „Een naaimachine is heel duur. Dan is breien wel wat aantrekkelijker: breinaalden haal je voor maar vijftig cent bij de kringloop.”
Ze nuanceert: „Toch ben je met handwerken – of dat nu breien of naaien is – niet per se goedkoper uit dan in de winkel. Stof om te naaien en wol om te breien is niet goedkoop en je hebt er soms best wat van nodig.”
Persoonlijke teksten
Julia ruilt haar handgemaakte kleding echter niet graag in voor kledingstukken uit de winkel. „Zelf je kleding maken is zo veel leuker. Je kunt echt kiezen wat je zelf wilt.
Bij een kledingstuk in de winkel denk ik toch vaak: ik mis iets, of: ik zou die jas willen, maar dan in dat patroon.” Dan, met een zucht: „Het lijkt me heel leuk als ik al mijn kleding zelf zou kunnen maken.”
Als ze kon, zou Julia graag op naailes gaan. Maar daar ontbreekt de tijd haar nu voor. Ze werkt vier dagen in de week op een middelbare school in Rotterdam. Daarnaast stopt ze haar vrije tijd ook nog eens in opdrachten voor klanten.
„Ik handletter veel op aanvraag,” vertelt Julia. „Vaak maak ik persoonlijke ontwerpen. Een tekst die een kindje meekrijgt bij de doop of een belijdenistekst. Van zulke ontwerpen maak ik er maar één, ze zijn meestal alleen voor die persoon te gebruiken. Dat vind ik ook wel fijn.
Ik maak nooit echt grotere oplages, maar geef altijd het origineel weg. Dat is het echtst. Daar kun je de letters als het ware op het papier voelen.”
Borduurringen
Haar creatieve uitingen verkoopt Julia online via haar webshop en regelmatig staat ze met haar producten op een markt. Daar verkoopt ze niet alleen posters en kaarten, maar ook kettingen waarvan ze de hangers zelf borduurt.
„Want ja,” lacht Julia, „borduren is óók een hobby van me. Het is net zoiets als breien, je doet het makkelijk even op de bank of in je stoel.”
Ze haalt een mandje tevoorschijn waar wat kettingen in zitten. De meeste hangers hebben een ronde vorm en zijn in het midden versierd met een prachtig kunstwerkje. De één beeldt een landschap uit, de ander een regenboog of een enkel stippenpatroon. Dan weer zijn lange steken gebruikt, dan weer minuscule steekjes of roosvormige bolletjes.
„Ik borduur niet vaak in kruisjes,” zegt Julia. „Ik houd van afwisseling. In kleuren, maar ook in patronen.”
Eén keer begon ze aan een monsterklus. Een groot wandschilderij, met allerlei patronen. „Daar heb ik heel lang over gedaan.
Op den duur ging Jan zelfs meedenken. Hij vond dat ik ook nog wel een vakje met een trekkerbandspoor kon doen. Alle vakjes hebben zo echt hun eigen ontwerp.”
Verjaardagscadeau
Het resultaat – het borduurwerk heeft inmiddels een plekje in Jan en Julia’s huis – mag er helemaal zijn. Julia heeft oog voor wat ze maakt en daarmee is geen woord te veel gezegd. Dat ze een onuitputtelijke bron van inspiratie heeft, is wel duidelijk.
Snuffelen op Pinterest doet ze soms, maar niet te vaak. „Dan ga je toch uiteindelijk je werk kopiëren van het voorbeeld. Pinterest gebruik ik alleen om wat ideetjes op te doen. Verder laat ik m’n inspiratie de vrije loop.”
En de uitkomsten van al die creatieve uurtjes deelt Julia weer graag met familie en vrienden. „Ik hecht niet zodanig veel aan mijn werk dat ik het allemaal voor mezelf wil houden. Het is juist leuk om een stel zelfgebreide sokken als verjaardagscadeau te kunnen geven.
Ik deel ook geregeld op Instagram foto’s van wat ik heb gemaakt. Mensen reageren heel positief.”
Ja, ze merkt dat het beeld over handwerken steeds meer aan het veranderen is. Julia: „Breien of borduren is niet oubollig meer. Je hoeft bij een gebreide trui niet te denken aan zo’n Noorse wollen trui. Met vrolijke kleurtjes en een leuk ontwerp maak je net zo’n hippe trui als in de winkel hangt.
En weet je, je gaat je kleding echt meer waarderen. Een zelfgebreide trui dank je minder snel af dan een kledingstuk uit de winkel.”
Dit artikel verscheen in de GezinsGids van 17 november 2022