„Als het over toneel gaat, herhaalt zich de geschiedenis,” meent ds. W. Pieters (57) uit Garderen. „De huidige ontwikkelingen onder ons zijn vergelijkbaar met wat er in de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw binnen de gereformeerde kerken gebeurde.” Volgens de predikant hangt dit samen met de waardering van de cultuur. „Het relativerende denken neemt toe.”
Het is onmiskenbaar dat de reformatorische gemeenschap anders omgaat met media en toneel dan pakweg vijftig jaar geleden. Waar toneelspel en films eerder zorgvuldig werden buitengesloten, worden ze achter de voordeur inmiddels stilzwijgend omhelsd. Ds. W. Pieters pleit voor het aloude standpunt. Houd toneel en speelfilms buiten de deur.
Discussie
„Ieder gezin zoekt naar een manier om in een nieuwe tijd grenzen te stellen,” onderkent de predikant. „Deze grenzen stellen we misschien onderling verschillend, waardoor er ruimte is om te discussiëren. Mensen zijn mondiger geworden en maken eigen keuzes. Tegelijkertijd leven we niet als individuen op onszelf, maar in gemeenschap. Daarin dienen we rekening met elkaar te houden in de keuzes die we maken.”
Als het gaat om het wel of niet kijken van speelfilms, hebben we het uiteindelijk over de aloude toneeldiscussie. „Bij de beoordeling van film en toneel gebeurt er niks anders dan de discussie binnen de gereformeerde kerken aan het begin van de vorige eeuw. Het was eerst verboden en werd toen geoorloofd,” vindt de dominee.
Waarheid
Dominee Pieters pleit voor een heldere koers. „In ons gezin kiezen we ervoor om geen speelfilms te kijken. Anderen kiezen voor alleen verantwoorde speelfilms. Maar bestaan die dan? Past het bij een christen die is geroepen om de waarheid te spreken, om te doen alsof? In een speelfilm is de speler in werkelijkheid niet wie hij lijkt te zijn. Dit gaat verder dan een grapje waarbij je iemand nadoet. Als iemand voortdurend doet wat hij niet meent, dan gaat de wereld op zijn kop staan, zowel voor de speler als voor de kijker. Dan wisselen waarheid en onwaarheid. Dit beïnvloedt kijkers. Je wordt meegenomen in de wereld van de personage en neemt die aan voor waarheid, anderhalf uur lang. In veel gevallen geven speelfilms een inkijkje in een buitenchristelijke wereld, waarbij allerlei zinnenprikkelende dingen langskomen. Zoals seksualiteit en moord, bijvoorbeeld in politiefilms. Augustinus zei dat als er geen zonden binnen het toneel zou zijn, niemand meer zou kijken. Toneel draait veelal om zonden.”
Op de vraag hoe ruim of nauw je het moet nemen met de keuzes rondom toneel en film, geeft de dominee een advies. „Een ouderling in Genemuiden stelde zijn zoon eenvoudig de vraag: ‘Kun je de Heere nu danken voor wat je deed vanavond?’ Dat is voor mij de vraag als het gaat om speelfilms. Als een christen niet durft vragen om een zegen over zijn toneelspel, kan hij er dan wel met zegen naar kijken? Daarin ben ik geen rechter. Ik stel bewust vragen. Maar als ik op enige manier verantwoordelijkheid draag rondom de keuze van al of niet kijken, dan zeg ik: ‘Dat gaat niet door!'”
Dit is een selectie uit een artikel dat verscheen in de GezinsGids