Negatieve ervaringen in het verleden kun je niet veranderen, wel de manier hoe je ermee omgaat. Hoe beïnvloedt zo’n ‘psychische erfenis’ je persoonlijkheid? En kun je daar nog iets aan veranderen? Psycholoog Joke Ronner vertelt erover in de GezinsGids van 16 februari 2017.
Je persoonlijkheid is al voor de geboorte aanwezig. Maar ook de opvoeding speelt een rol bij de persoonlijkheidsvorming. „Mensen die heel dominante ouders hebben, vinden het vaak moeilijk om hun eigen keuzes te maken in het leven,” zegt Joke. „Bij iedere keuze denken ze bewust of onbewust: ‘Wat zou mijn vader of moeder hiervan denken?’ En als iemand vroeger bijvoorbeeld steeds heeft gehoord dat hij of zij niets kon, ziet diegene zichzelf als iemand die faalt op velerlei gebieden. Als compensatie stelt zo iemand te hoge eisen aan zichzelf.”
‘Je bent een product van je opvoeding’, wordt vaak gezegd als het om iemands persoonlijkheid gaat. Maar niet alleen de opvoeding, ook aanleg is van invloed op de vorming van iemands persoonlijkheid. Joke Ronner: „Sommige dingen zijn in aanleg bepaald, bijvoorbeeld of je vooral introvert of extravert bent. Maar door de opvoeding en andere factoren – zoals: word je gepest of niet – wordt de persoonlijkheid verder ontwikkeld. Wat in aanleg aanwezig is, kan zich daardoor in een bepaalde richting ontwikkelen.” Een voorbeeld? „Een introvert kind dat een heel beschermende opvoeding krijgt, zal meer verlegen worden dan een zelfde kind dat vanuit positieve bekrachtiging gestimuleerd wordt.”
Kun je door therapie veranderen? Ronner: „Veranderen is een groot woord. Ik zou liever zeggen: de scherpe kanten kunnen ervan afgaan. Zo kan iemand die hoge eisen stelt aan zichzelf leren dat iets minder te doen.”
Lees meer in de GezinsGids van 16 februari 2017, met ook een verhaal uit de praktijk.