Menno de Bruyne is voorlichter bij de SGP Tweede Kamerfractie. Op deze plek geeft hij een kijkje achter de schermen van het hof en het Binnenhof
Hoe dat nou moet met de troon- rede dit jaar? Normaal gesproken stellen de minister-president en de andere ministers de tekst van de troon- rede zo’n week of twee voor Prinsjesdag vast. Daarna gaat die per koerier naar de koningin.
Maar ja, dat is ‘normaal gesproken’. Dit jaar is het allemaal niet zo normaal. Sterker nog, het is nooit eerder zo abnormaal geweest als het dit jaar is. Ga maar na. Ten eerste heb- ben we een demissionair kabinet, dus een kabinet dat feitelijk al is uitgeregeerd. Daar komt nog eens bij dat de verkiezingen dit jaar krap één week voor Prinsjesdag vallen en dat de de?nitieve uitslag van die verkiezingen pas op de maandag voor Prinsjesdag bekend wordt. En om het nog gekker te maken: de Kamerleden die op Prinsjesdag braaf de troonrede aanhoren, nemen een dag later al afscheid, terwijl op de dag daarná een compleet nieuwe Tweede Kamer wordt geïnstalleerd.
En wie denkt dat ze daarna zo snel mogelijk gaan debatteren over de troonrede heeft het mis. Daar gaat nog eens ruim een week over heen. Zeg nou zelf: is dit een rare vertoning of niet? Maar goed, in Den Haag doen ze wel vaker raar. Een unieke situatie dus, dit jaar. Gelet op dit Haagse rariteitenkabinet is het dan ook maar afwachten wat Hare Majesteit allemaal gaat zeggen. Maar je kunt wel op je vingers natellen dat de troonrede dit jaar kort is en dat hetgeen wát koningin Beatrix zegt, weinig zegt. Een niet-volwaardig kabinet heeft nu eenmaal weinig te zeggen, letterlijk en ?guurlijk…
Moeilijker dan Rutte nu hadden de premiers het die kort voor Prinsjesdag aan hun ambt begon- nen. Eén van hen was jhr. mr. Charles Ruijs de Beerenbrouck. Hij moest in 1918 de troonre- de van zijn kersverse kabinet in een mum van acht dagen klaarstomen omdat zijn ploegje pas op de tweede maandag van september beëdigd was. En Ruijs wist dat koningin Wilhelmina nou niet bepaald het type vorstin was die alles maar oplepelde wat de ministers haar voorschotelden. Pas op de derde maan- dag van september, één dag voor Prinsjesdag, laat zij haar nerveus wachtende ministers weten de haar voorgelegde tekst voor haar rekening te willen nemen.
Ongewijzigd….. Een kabinet dat nog korter voor Prins- jesdag aantrad was het vechtkabinet Van Agt-Den Uyl in 1981. Op de vrijdag voor Prinsjesdag stonden de kissebisse- de bewindslieden rondom koningin Beatrix op de trappen van Huis ten Bosch, waarna de premier en de twee vice-premiers zich ijlings zetten tot het schrijven van de troonrede. W at er uiteindelijk uit het tasje van Hare Majesteit rolde was – zoals te verwachten – een korte en kale koninklijke rede. Koningin Beatrix begon er zelf over toen ze zei: „Leden der Staten-Generaal. De omstandigheden waaronder deze troon- rede is opgesteld zijn hoogst uitzonderlijk.” Misschien kan Rutte nog wat met dit zin- netje…