Vergeetachtigheid, verdriet en vervreemding. Alzheimer trekt een diep spoor in het leven van de patiënt én zijn of haar omgeving. Wico den Tuinder maakte van dichtbij mee hoe de ziekte zijn vrouw in de greep kreeg. Arts Janneke Bos is in haar werk dagelijks bezig met mensen die aan dementie lijden. „Het doet pijn als je merkt dat je een vreemde voor je vrouw bent geworden.”

Op haar werk viel het op dat ze moeite had met het oppakken van nieuwe dingen. Al snel daarna bleek dat de toen 52-jarige Lydeke den Tuinder Alzheimer heeft. „Als gezin beland je in een situatie die je je niet voor had kunnen stellen,” vertelt Lydeke’s man Wico (60). „We stonden voor een lang traject van afscheid nemen.”

Aan de eetkamertafel vertelt Wico den Tuinder zijn verhaal. „Lydeke was sociaal en hulpvaardig. Eigenlijk was ze een heel gewoon persoon, niet iemand die eruit sprong. Ze was kleuterleidster en had veel plezier voor de klas. Ook was ze actief in de kerk en het verenigingswerk,” vertelt hij over zijn vrouw die inmiddels 64 jaar is.
„In 2004 kregen we vanuit school te horen dat Lydeke moeite had met het oppakken van nieuwe dingen. Dat waren de eerste signalen van haar ziekzijn. Thuis was ons niets opgevallen, want daar doe je veel dingen uit routine. Wel moest Lydeke een computercursus doen waar ze veel moeite mee had. Maar er was bij ons geen lampje gaan branden, want ze had niet veel met computers,” legt Wico uit. „Ze werkte deeltijd en de collega’s aan wie ze haar werk moest overdragen, viel ook het een en ander op.
We hadden geen idee wat er aan de hand zou kunnen zijn en bezochten daarom in 2005 een neuroloog. Na een EEG en een test werden we meteen doorverwezen naar het Erasmus Medisch Centrum. Na twee bezoeken hoorden we al dat het om Alzheimer ging. We hadden er totaal niet op gerekend. Onze wereld stond op z’n kop.”
Er was veel onzekerheid. „Je weet dat er veel gaat veranderen, maar niet precies wat en in welk tempo.” Tegelijkertijd gaat het leven ‘gewoon’ weer door. „Ze was natuurlijk niet meteen heel ziek. Ze woonde gewoon thuis en hoefde nog niet begeleid te worden.”

Aardappels
Vanaf het begin waren Lydeke en Wico open over de situatie. „Nog diezelfde dag vertelden we het aan onze vijf kinderen, die toen tussen de elf en drieëntwintig waren. Lydeke vertelde het zelf aan haar vriendinnen en kennissen.” In zijn stem klinkt respect voor zijn vrouw door.
Het eerste jaar werkte Lydeke nog een paar ochtenden op school. „Ze stond niet voor de klas, maar was wel met de kinderen bezig. Langzaam maar zeker zagen we haar achteruit gaan. Zo vertrok ze soms op de fiets en kwam dan lopend terug, omdat ze haar fiets was vergeten. Toen ze een keer een nieuwe fiets kreeg, had ze daar maar twee maanden plezier van. Ze vergat de fiets op slot te zetten en die werd toen gestolen.”

Positief
Er waren momenten dat ze doorhad dat ze dingen niet meer wist, maar dan wist ze niet meer wát ze vergat. „Dat was weleens frustrerend voor haar. Soms had ze het eten klaargemaakt en dan had ze wel de boontjes en het vlees gedaan, maar was ze de aardappels vergeten. Ik probeerde altijd positief te reageren en gaf dan een compliment voor wat ze wél gedaan had.”
Heel bewust probeerde Wico op deze positieve manier met de situatie om te gaan. „Ik hoorde van een man die het moeilijk vond om te accepteren dat zijn vrouw Alzheimer had. Hij wilde haar dingen weer aanleren. De vrouw wist bijvoorbeeld het verschil niet meer tussen haar linker- en rechterschoen, dus plakte hij er twee stickertjes in. Als de stickertjes tegen elkaar zaten, had ze haar schoenen goed. Hij begreep niet dat ze ook dit niet kon onthouden. Dat was voor allebei frustrerend. In zo’n situatie wilde ik niet belanden,” vertelt hij.

Meer over Alzheimer leest u in de GezinsGids van 13 oktober.