Ialtn het hart van de Veluwe, tussen de dorpjes Elspeet en Nunspeet, ligt de Elspeetse heide. Vol heideplantjes, zand- verstuivingen en vennetjes. Een prachtig natuurgebied. Twee keer per dag neemt schaapherder Gartman van der Steeg (45) zijn kudde én Border Collies Jur en Jack mee de heide op.

Gartman houdt van dieren. Die liefde voor dieren was één van de redenen dat hij vier jaar geleden werd gevraagd om als schaapherder voor de Elspeetse kudde te zorgen. Gartman: „Als kind kwam ik vaak bij de toenmalige herder, Cos Mouw, over de vloer. Hij leerde me de fijne kneepjes van het vak. Jaren later kreeg ik de kans om schaapherder van de kudde te worden. Ik heb geen moment getwijfeld. Een dergelijke kans moet je met beide handen aangrijpen.”

De kudde bestaat uit ruim 170 schapen. Het grootste deel van deze schapen is witkoppen, enkele schapen zijn zwartkoppen. Deze zwartkoppen waren de favoriet van de voormalige herder en worden gehouden als aandenken. Gartman gaat zeven dagen per week, twee keer per dag met de kudde naar de hei. Gartman: „Ik breng ze iedere morgen en middag van de schaapskooi naar de heide. Dat is een paar kilometer lopen. Ik heb altijd één van mijn twee honden bij me. ‘s Ochtends Jur, ‘s middags Jack. De taak van de hond is de schapen bij de kudde te houden. Beide honden luisteren uitstekend naar me. Geef ik ze een bevel, dan voeren ze dat uit. Over de totale wandeling doe ik ongeveer vier uur. In de periode van april tot september is het minder ver, dan slapen de schapen ook op de hei.”

De schaapskudde trekt veel bekijks. Over de Elspeetse heide heen loopt een fietspad, waarop fietsers en wandelaars vaak stil staan om naar de grazende kudde te kijken. Gartman: „In de zomervakantie organiseren we rondleidingen voor vakantiegangers. De kudde is echter meer dan een toeristische trekpleister; de schapen zijn vooral ontzettend waardevol voor de natuur. De gemeente heeft een zogenaamd begrazingsplan opgesteld. Kort gezegd betekent dit dat we proberen om het bos terug te dringen en zo de hei terug te krijgen. Dit doen we door stukken bos weg te branden. Ik laat de schapen heel intensief op die afgebrande stukken grazen. Zij eten de jonge boompjes op. De heideplantjes hebben zo weer kans om te groeien. Schapen zijn de ideale dieren voor dit werk. Ze hebben kleine pootjes, waardoor ze zonder iets kapot te maken de aarde om de heideplantjes aanstampen. Deze methode werkt goed, op bepaalde stukken groeien de heideplantjes weer.”

Dit is een selectie van een artikel uit de GezinsGids van 10 november.