Prachtige dieren met een zachte vacht, een ‘hondenkop’ en glimmende ogen. Vanaf de jaren negentig van de vorige eeuw groeit het aantal zeehonden weer in Nederland. Daarvoor stierven grote aantallen door vergiftiging. Nu is er een voortdurende groei.
In de grensstreek van Zeeuws-Vlaanderen had je vroeger veel mensen die van de hand in de tand leefden als het ging om de dagelijkse levensbehoeften. Een poosje op het land werken, een beetje stropen en wat smokkelen af en toe. Bovendien was een extraatje natuurlijk altijd welkom. Zo spoedde zo’n flierefluiter zich eens naar het politiebureau om daar een net gedode zeehond in te leveren. Voor iedere gedode zeehond kon je een premie in ontvangst nemen, maar deze flierefluiter kreeg het deksel op zijn neus. Het jaar daarvoor was niet alleen de premie op het doden van zeehonden afgeschaft, maar de dieren hadden bovendien een beschermde status gekregen en de beste man moest praten als Brugman om er zonder een boete af te komen.
Het zal ergens in de jaren zestig geweest zijn dat deze gebeurtenis zich afspeelde. Het aantal zeehonden stevende toen af op een dieptepunt en wat er ook werd ondernomen, in de zuidwestelijke Delta verdween de zeehond volledig. Wat eeuwenlange felle vervolging niet had kunnen bewerkstelligen, namelijk het uitroeien van deze door vissers geduchte concurrent, gebeurde zomaar spontaan door zware milieuvervuiling in combinatie met sterk toegenomen drukte op de Deltawateren.
Vergif
Was aanvankelijk de jacht de belangrijkste bedreiging voor zeehonden, de verontreiniging van onze kustwateren met PCB’s (gechloreerde koolwaterstoffen) bleek een veel grotere bedreiging. Zeehonden stierven soms rechtstreeks door vergiftiging, maar ook werd de voortplanting sterk verminderd door het vergif. De gevolgen van koolwaterstoffen bleven overigens niet beperkt tot zeehonden; ook andere viseters, zoals sterns en visarenden, raakten vergiftigd. Het verbod op deze stoffen was een belangrijke mijlpaal, waardoor de achteruitgang in het Waddengebied ophield en de herbevolking van het Deltagebied kon beginnen.
Opmars
Het zou tot het einde van de tachtiger en begin negentiger jaren van de vorige eeuw duren voordat zeehonden een serieuze comeback maakten, maar sindsdien zitten ze weer in de lift. In 2011 werd het aantal zeehonden in het Waddengebied geschat op bijna achtduizend exemplaren. In het Deltagebied ging het om enkele honderden paren. Maar ook daar is sprake van voortdurende groei. In 1988 en 2002 was er sprake van een dipje in de aantallen, omdat in deze jaren ongeveer de helft van de populatie gedood werd door besmetting met het zeehondenvirus. Maar dat kon de opmars niet stuiten en zelfs nauwelijks vertragen. De aantallen waren na beide epidemieën in minder dan vijf jaar weer hoger dan ze ooit geweest waren.
Meer over zeehonden leest u in de GezinsGids van 6 september