Kroonprins Willem-Alexander is een geboren koning. Toch benauwde het koningschap hem lange tijd. Nu is hij klaar voor de troon. Hoe zal koning Willem IV gaan regeren? Lijkt hij op zijn voorgangers? Prins Willem-Alexander: „Ik ben mezelf.”
Na bijna 116 jaar wordt er op 27 april 1967 een Nederlandse kroonprins geboren. Zijn doopnamen zijn Willem-Alexander Claus George Ferdinand en hij krijgt de roepnaam Willem-Alexander. Vader Claus is trots op zijn zoon en vrouw. „Beiden zijn voortreffelijk,” zegt hij dan ook via de pers. Naar traditie worden er op vijf plaatsen in Nederland 101 saluutschoten afgevuurd.
Gelukkige tijd
Het gezin groeit. Willem-Alexander krijgt twee broertjes: Johan Friso en Constantijn. Op kasteel Drakensteyn woont een gelukkig koninklijk gezin. Prins Claus vertelt daarover tegen de pers: „Een gezin met een mooi huis, een mooie tuin en kinderen die groeiden vanuit de wieg naar school en eigenlijk de hele tijd een bron van (…) intense vreugde en geluk waren. We waren daar echt gelukkig en de kinderen ook, denk ik.” Koningin Beatrix zegt in 1991 als ze terugkijkt op deze periode: „We hebben daar hele goede jaren gehad met elkaar als gezin.”
Opvoeding
Prins Willem-Alexander vertelt in 1997 dat zijn vader veel invloed op hem heeft gehad. „Als klein jongentje in Drakensteyn was hij er altijd voor ons. Zo veel mogelijk in ieder geval. Als een normale vader die veel buiten met ons speelde. Maar ook was hij met zijn houtwerk bezig om weer een auto of een skelter voor ons in elkaar te draaien. Hij was altijd wel met iets bezig voor ons en hij stak ook heel veel tijd in ons. In een later stadium van mijn leven is hij een hele belangrijke man geweest voor mijn vorming. Met zijn ongelofelijke kennis en relativeringsvermogen heeft hij heel veel jeugdelijk enthousiasme teruggedrongen en in ieder geval rechtgezet, de goede kant opgezet.”
Willem-Alexander heeft in zijn jeugd een hekel aan de pers. Op elfjarige leeftijd zegt hij tijdens een fotosessie in Ierland: „De Nederlandse pers, oprotten!” Dit levert hem een berisping van zijn moeder op. Als haar zonen onfatsoenlijke taal uitspreken, moeten ze van haar hun mond met groene zeep spoelen.
Evenwichtig
Beatrix is een strenge moeder voor haar kinderen. Het geluk van haar kinderen staat voorop. Ze vertelt in een interview met Hella Haasse: „Mijn man en ik hebben in de eerste plaats geprobeerd alle drie de zonen een gelukkig gezinsleven te geven en ernaar te streven dat ze zelf ook evenwichtige en gelukkige mensenkinderen zouden worden.” En: „We hebben geprobeerd om de jongens op te voeden om eerlijk te zijn. Ze zijn soms heel eerlijk tegen ons, maar zeer kritisch.”
Zelf zegt de prins in een interview ter gelegenheid van de vijftigste verjaardag van zijn moeder: „Ik heb een vrije en ongedwongen jeugd gehad.”
Persoonlijkheid
Prins Claus laat in interviews regelmatig wat horen over de persoonlijkheid van zijn oudste zoon. In 1981 vertelt hij: „Alexander is introvert. En gevoelig.”
En: „Alexander merkt dagelijks wanneer je ergens mee zit. Hij toont zijn meegevoel en probeert om te helpen.”
Wanneer in 1993 tijdens een interview aan prins Willem-Alexander wordt gevraagd zichzelf te beschrijven zoals hij echt is, komt zijn introverte gerichtheid ook naar voren: „Dat is altijd een van de moeilijkste dingen die er zijn, om over jezelf te gaan praten. Ik houd er erg van om te organiseren, ik ben een manager. Ik houd ervan om doelgericht bezig te zijn. Ik kan ook niet ergens zomaar naartoe gaan, ongeorganiseerd en zien wat ervan terechtkomt. Daar voel ik me niet gemakkelijk bij. Het moet strak gelijnd zijn. Ik ben iemand die graag op tijd komt en er een hekel aan heeft als andere mensen te laat zijn. Ook heb ik een hekel aan mezelf als ik ergens vijf minuten te laat kom. Maar ik doe graag dingen, ik ben graag bezig.”
Geloof
De prins is lid van de Nederlandse Hervormde Kerk. Het geloof speelt een belangrijke rol in zijn leven. In 1997 vertelt hij in een interview: „Voor mij is het geloof toch iets wat je leidt in het leven. Iedereen kan ze op een eigen manier interpreteren maar de Bijbel heeft al duizenden jaren hele bevolkingen die kant op geleid en toch de beschaving gecreëerd waar we nu in leven.”
„Dus u bent overtuigd gelovig?” vraagt de interviewer. Hierop antwoordt Willem-Alexander: „Ik ben gelovig. Ik ben niet heel kerkelijk, maar ik ben wel overtuigd gelovig.”
Hobby’s
Willem-Alexander is een sportieve prins. Eén van zijn grote hobby’s is vliegen. In 1993 vertelt hij: „Het is een uit de hand gelopen hobby, die passie geworden is. Mijn fascinatie voor vliegen is ooit begonnen toen ik van mijn grootvader altijd in de cockpit mee mocht kijken en toen ben ik het zelf gaan doen. Ik vind het heerlijk om af en toe eens even weg te zijn, met een vliegtuig uit het land, de lucht in, naar beneden te kijken. Dat is genieten. Het is een heel goede methode om, als je je hoofd vol met problemen hebt, even de lucht in te gaan. Ten eerste moet je je al volledig concentreren op het vliegen. Dus moet je ergens anders aan denken. En als je naar beneden kijkt, denk je: waar maken we ons druk over, het is toch zo mooi en klein daar beneden.”
Water
Willem-Alexander houdt zich bezig met water. Waarom water? Willem-Alexander: „Ik kon me geen betere vader wensen. Hij was het die me de suggestie deed om me met de waterproblematiek bezig te houden en daar ging ik gretig op in.”
In 1997 vertelt de kroonprins: ,,Water is toch iets fantastisch moois. Het is een primaire levensbehoefte. Het eeuwige gevecht tegen water en een gevecht voor te weinig water. Je kunt er alle kanten mee uit en bovendien is het oer-hollands.”
De prins houdt in dit verband veel toespraken, maar tegenwoordig gaat dat wel wat anders dan vroeger. Op 14 oktober 2010 begint hij zijn toespraak als volgt: „Ik heb een primeur. Ik ga voor het eerst in mijn leven een paperless speech houden. Even mijn iPad opstarten.”
Grootmoeder
Er wordt druk gespeculeerd wanneer prins Willem-Alexander het stokje van zijn moeder zal overnemen. De tijd zal het leren. In wiens voetsporen zal hij dan treden? Welke stijl van regeren neemt hij over? In 1997 vertelt hij: „Ik word natuurlijk door de contacten met mijn moeder erg door haar beïnvloed. Zij is mijn adviseur nummer één en voorgangster. Dus op het moment dat je het ambt overneemt zal veel van haar overgenomen worden. Maar affiniteit heb ik denk ik toch iets meer met mijn grootmoeder. (…) Het is historisch bepaald dat ik op deze plek zit. Daar kan ik verder niets aan doen. Maar dat wil ik positief oppakken. De afgelopen vier jaar ben ik ermee bezig geweest om daar het beste van te maken en ook waar te maken dat ik recht heb op deze functie. Het moeten is nu echt veranderd in het graag willen, zo goed mogelijk willen doen.”
In 2008 reflecteert hij op zijn toekomstige functie: „Het koningschap is allereerst continuïteit en stabiliteit. Dus je moet niet verwachten dat er ineens een heel andere persoon staat. Ik ben mezelf en samen met Máxima probeer ik nu al een rol te vervullen die dan gecontinueerd zal worden. Ik denk dat je het koningschap in Nederland met drie steekwoorden kan benoemen en dat is: samenbindend, vertegenwoordigend en aanmoedigend.”
M.A. Kroon